Star Wars: The Force Awakens – Magiczna podróż do odległej galaktyki

Mam silne uczucie, że pisanie czegoś na kształt recenzji nowej odsłony Gwiezdnych Wojen kompletnie mija się z celem. Nie ma powodu, żeby kogoś zachęcać bądź zniechęcać do seansu – wszyscy zainteresowani już w kinie byli. Myślę, że przybytek ze srebrnym ekranem odwiedzili również ludzie nie siedzący tak głęboko w temacie – choćby z ciekawości, o co się cały ten szum rozchodzi. Jeśli w ogóle miałbym wystawiać jakąś pozbawioną spoilerów ocenę „Przebudzeniu Mocy”, to na pewno powiedziałbym, że warto obejrzeć, warto poznać, że to obowiązkowa pozycja dla fanów fantastyki czy kina akcji, nawet jeśli obierze się ją z nostalgicznych łupin.

Choć recenzji nie chcę pisać z wyżej wymienionych powodów, same przemyślenia o siódmej części Star Wars naprawdę mam ochotę przelać na wirtualny papier. Ponieważ czułem, że na sali wydarzyło się coś magicznego – a tym zawsze warto się podzielić. Dlatego też na wszelki wypadek wystosuję jeszcze ostrzeżenie całkowicie wprost: dalej będą spoilery.

Gwiezdne Spoilery: Przebudzenie Niszczycieli Zabawy

Wiem, że ludzie, którzy filmu jeszcze nie widzieli (np. czekają na świetne miejsca w IMAX) są bardzo przeczuleni na punkcie zdradzania tajników scenariusza. I, szczerze mówiąc, całkowicie to rozumiem, o czym zresztą będę wspominał trochę później. Dlatego akapit wcześniej uprzedzałem o obecności licznych spoilerów w dalszej części tekstu. I wrzuciłem wielgaśny nagłówek. I powtórzyłem jeszcze owe ostrzeżenie w niniejszym akapicie.

Teraz chyba jestem już bezpieczny, można spokojnie popłynąć wraz ze strumieniem myśli.

Czuję, że dla całej sprawy bardzo ważne jest to, jaki ktoś ma stosunek do sagi Gwiezdnych Wojen. Jedni się na nich wychowali, inni po prostu lubili, a jeszcze inni zwyczajnie przeskoczyli ten etap w życiu. Sam zresztą prezentuję tę środkową opcję. Wszystkie części widziałem i to chyba każdą z nich więcej niż raz. Ale gdybym za lat dziecięcych miał do wyboru „Powrót Jedi” na jedynce i „Terminatora 2” na dwójce, to bez mrugnięcia okiem spędziłbym kolejne dwie godziny życia ze Shwartzem. Oczywiście, takiej klęski urodzaju nigdy nie było, a przedstawiona sytuacja jest czysto hipotetyczna.

Z drugiej strony, w Star Wars zawsze było coś, co mnie pociągało – ten klimat magicznej kosmicznej przygody, która ma w sobie dużo więcej z fantasy niż z science fiction. Paradoksalnie, zawsze więcej interesującego mnie klimatu znajdywałem w dziełach popkultury, które narodziły się dzięki Gwiezdnym Wojnom niż w samych filmowych Gwiezdnych Wojnach. Do dziś moją ukochaną pozycją ze świata Star Wars jest druga część Knights of the Old Republic. Zaś gdzieś za nimi znalazłaby się chyba książkowa trylogia Darth Bane’a, stanowiąca dla mnie przykład doskonałej literatury rozrywkowej, przy której można przez przypadek wyrwać parę stron przez zbyt intensywne ich przewracanie. Starą kinową trylogię zawsze bardziej szanowałem za to, co zapoczątkowała, niż za to, jaka sama była. Fascynowała mnie też jej niesamowita strona techniczna. Kocham praktyczne efekty specjalne, zaś stare filmy George’a Lucasa były prawdziwym festiwalem tychże.
Ze względu na zmianę filozofii twórczej nigdy nie polubiłem zbytnio nowej trylogii. „Mroczne widmo” wspominam jako kompletne nieporozumienie. A oglądałem je w czasach, gdy mało co w kinie kwestionowałem. „Ataku klonów” praktycznie nie pamiętam, zaś namiastkę lubianego przeze mnie klimatu znalazłem dopiero w „Zemście Sithów”. Film bardzo mocno kulał przez fatalnego Haydena Christiansena w roli Anakina Skywalkera, ale świetne sceny pojedynków, Evan McGregor i Samuel L. Jackson bardzo wiele potrafią wynagrodzić.

Czemu o tym piszę? Ponieważ w moim przypadku każda z tych rzeczy miała bardzo duży wpływ na odbiór „Przebudzenia Mocy”. Przyjrzymy się temu, jaką sytuację zastał J.J. Abrams, gdy podjął się kręceenia siódmej części. Musiał sprostać liczącej blisko 40 lat (czterdzieści lat!) legendzie, której nie dał rady sam jej twórca. Oczekiwania względem nowych Gwiezdnych Wojen były absurdalnie wysokie. W sumie mało kto wiedział, czego chce, ale na pewno musiało to być coś niesamowitego. Musiało szanować legendę, wskrzeszać legendę i jeszcze na dokładkę rozszerzać jej świat. Ba. film musiał przy okazji bronić decyzji o wykastrowaniu uniwersum Star Wars z całego jego przedrostka „Expanded” – czyli ze wszystkich gier, książek i komiksów, które powstały na przestrzeni dekad, a które dotąd liczyły się do oficjalnej chronologii tego magicznego świata.

I wiecie co? On to zrobił. J.J. Abrams nakręcił film, który w najgorszym wypadku nie zachwycił najbardziej zagorzałych fanów, których – często z definicji – zadowolić się nie da. Ponieważ nikt nie przeniesie obrazu, który mają w głowie, na ekran. To kompletnie normalne i szczerze rozumiem takie przypadki. Sam miałem tak z „Matrixem”. I wyobraźcie sobie, że Abrams stworzył kontynuację, którą nawet tacy ludzie mogą przyjąć. A jeśli tylko sobie na to pozwolą i puszczą w niepamięć swoje wyobrażenia o idealnej siódmej części, to nawet mogą ją polubić albo i się w niej zakochać.

Właśnie dlatego czułem, że muszę napisać na wstępie, że nie jestem szczególnie zagorzałym fanem Gwiezdnych Wojen. Nie jestem fanem, a kręciła mi się łezka w oku, gdy byłem świadkiem tego niesamowitego osiągnięcia. Wyobrażałem sobie, że ktoś kiedyś nakręci kontynuację „Matrixa”, z której wychodzę zadowolony. To dla mnie niepojęte, ale jednak ktoś potrafi robić takie rzeczy. Uszanować stare i dodać nowe.
Ostatnie zdanie dosyć dobrze obrazuje to, czym właściwie jest „Przebudzenie Mocy”. To taki remiks starych zagrywek fabularnych, starego podejścia do kręcenia filmów i starych bohaterów z nową, młodszą o blisko 40 lat kinematografią. Abrams wziął tak dużo pomysłów ze starej trylogii, że można byłoby go posądzić o plagiat. Wzorował się jednak tak umiejętnie i z takim smakiem, że sam nawet przez chwilę nie pomyślałem, żeby robić z tego jakikolwiek zarzut. Co więcej, wskrzesił ten świat i dodał od siebie masę nowych elementów. Doprowadził do wymiany pokoleniowej wśród bohaterów i zrobił to w najlepszym możliwym stylu. Spotkanie Hana Solo i Rey było dla mnie jak uściśnięcie prawicy Jason Stathama przez Sylwestra Stalone’a w „Niezniszczalnych”. Tak żegnają się i witają legendy.

„The Force Awakens” miało na mnie niesamowity wpływ w jeszcze jednym zakresie. Mocno poczułem, że chcę poznać nowy kanon Gwiezdnych Wojen. Chcę się dowiedzieć, czemu Kylo Ren zdradził Luke’a Skywalkera. Chcę poznać przygody Hana Solo, które miały miejsce po „Nowej nadziei”. Intrygują mnie postaci Finna oraz Rey, ciekawi mnie Poe i BB-8.

Z jednej strony „Przebudzenie Mocy” składało się z prawie samych znanych numerów. Ale wiecie co? Naprawdę siedziałem na krawędzi fotela, zastanawiając się, do czego to wszystko prowadzi. Kto kryje się pod maską Kylo Rena? Czy Rey odnajdzie Luke’a? Czy Finn będzie miał kontakt z Mocą? I na część z tych pytań nadal nie znam odpowiedzi, przez co zacząłem odliczać dni do premiery ósmej części. Tak, Abrams zrobił w dużym stopniu powtórkę z rozrywki. Ale tak wszystkim sterował, że – dzięki kompletnemu uniknięciu spoilerów przed seansem – siedziałem jak zaczarowany.

„Przebudzenie Mocy” wywarło na mnie gigantyczne wrażenie pod wieloma względami. Magia, którą czułem na seansie, była czymś niesamowitym i unikalnym. I już za samo to dziękuję twórcom – aż takie emocje rzadko czekają na mnie w kinie. I właśnie tym chciałem się z Wami podzielić. Tym, jak zmieniło się moje postrzeganie uniwersum Gwiezdnych Wojen. Tym, jakie iskrzenie czułem na sali kinowej. Tym, jak wspaniale było być świadkiem takiego powrotu legendy.

Post scriptum o Kylo Renie i innych trudnych sprawach

Jako że od premiery „Przebudzenia mocy” upłynęło już trochę wody, mogłem spokojnie przyjrzeć się temu, jak ludzie odbierają siódmą część Gwiezdnych Wojen.

Do pewnych kwestii nie jestem w stanie się ustosunkować. Jeśli ktoś zarzuca „The Force Awakens”, że jest w pewnym stopniu odświeżoną wersji „Nowej Nadziei”, to… cóż, ma rację. Sęk w tym, że nie czuję potrzeby, by z tym dyskutować. Nawet nie potrafię sobie wyobrazić, jak inaczej Abrams miałby nakręcić ten film, niż czerpać garściami z oryginału. W szczególności, że i tak dorzucił masę od siebie. Gdyby ktoś nakręcił „Matrixa 4”, który garściami czerpie z pierwszej części, to wysłałbym mu kwiaty.

Drugą, chyba najbardziej kontrowersyjną kwestią, jest Kylo Ren. Zarzuca mu się, że jest mało męski, niestabilny emocjonalnie, za bardzo chce być Vaderem, za mało przypomina Vadera, jest zbyt ładny i zdecydowanie zbyt brzydki… i tak dalej. Sam na początku nie wiedziałem, co o nim myśleć i… właśnie to sprawiło, że tak bardzo go polubiłem. Ponieważ, jako postać, jest nieprzewidywalny, nieidealny, niedoskonały. Nie jest pewny czego chce, ma przebłyski zdecydowania i następujące po nich załamania. Chce potęgi, ale boi się po nią sięgnąć. Zaś pod przerażającą maską, jest przerażonym chłopakiem, któremu jeszcze nikt dobrze – przepraszam – ryja nie obił. Przy fali narzekań na zbyt oczywistych arcyłotrów w filmach Marvela (czyli też Disneya) Kylo Ren poszedł w kierunku dokładnie przeciwnym. I to mnie wręcz zachwyca. Nie mogę się doczekać, by się przekonać, kim się stanie w ósmym epizodzie.

Jest jeszcze masa kwestii, o których można byłoby się rozpisywać na długie strony: świetnie zrównoważone poczucie humoru, cudowne praktyczne efekty specjalne czy przyszłość Finna oraz Rey. „The Force Awakens” jest filmem tak niesamowitym – a i miejscami kontrowersyjnym – że rozprawy na jego temat będziemy czytali jeszcze… przez długie dekady, zapewne. Sam dalej nie brnę, gdyż chciałem się bliżej przyjrzeć przede wszystkim tym dwóm elementom, które wymieniłem powyżej. I jestem niesamowicie ciekawy, co Wy o nich myślicie.