Film, który był chyba moim tegorocznym numerem jeden, jeśli chodzi o wskaźnik PPN (Personalnego Poziomu Nakręcenia), wreszcie wszedł do kin. Czekałem na „Iron Mana 3” z wypiekami na twarzy, odprasowanym beretem, który można byłoby zerwać z głowy, i ładnie ułożonymi flamastrami w tornistrze, przygotowanymi do wysypania. Nowe przygody Tony’ego Starka weszły na srebrne ekrany, zaś do kina wszedłem też czym prędzej i ja sam. Było warto czekać, oj było. Co więcej, zrozumiałem też, czemu premierze tej produkcji towarzyszył taki sztorm. Choć starałem się unikać wszelki recenzji i komentarzy niczym ognia piekielnego, gdyż wiedziałem, że bardzo wiele osób ma sobie za nic publikowanie potężnych spoilerów, nie dało się nie zauważyć, iż kontrowersji wokół „Iron Mana 3” nie brakuje. I, szczerze mówiąc, jest to kontrowersja w pełni zasłużona, co wcale nie znaczy, że film jest zły. Rzekłbym nawet: wręcz przeciwnie.
Sęk w tym, że nie można pisać o tej produkcji wszystkiego tego, co się o niej myśli, bez posłużenia się gigantycznymi spoilerami, które – przeczytane przed seansem – kompletnie zepsułyby frajdę z oglądania. I to już pierwsza wskazówka względem jakości tego filmu. To chyba pierwsza adaptacja komiksu, w przypadku której byłem szczerze zaskoczony rozwojem wydarzeń. Gdyby ktoś mi zdradził wszystkie fabularne tajniki „Iron Mana 3”, to seans straciłby bardzo dużą część swojego uroku. To jak czytać „Dziesięciu murzynków”* Agathy Christie i wiedzieć, kto zabił. Powiedzieć Wam, kto zabił? Powiedzieć? Powiedzieć?!

Dlatego też umówmy się w następujący sposób – pierwsza część tego tekstu to taka bardzo klasyczna recenzja. Dlaczego warto, dlaczego nie warto, czy Robert Downey Junior jest genialny w roli Tony’ego Starka i dlaczego tak etc. Bezpieczny tekst, żadnych spoilerów – możecie czytać spokojnie. Zaś w drugiej części materiału przejdę do przemyśleń, które po prostu wymagają posłużenia się spoilerami. Dodam też, że raczej będzie to tekst atrakcyjny dla fanów komiksów – jeśli ktoś po prostu interesuje się kinem akcji i chce wiedzieć czy warto iść do kina, to pierwsza część artykułu powinna mu całkowicie wystarczyć do poznania odpowiedzi na to pytanie.

Recenzja bezpieczna

Podobnie do wszystkich poprzednich filmów Marvela, „Iron Man 3” jest dobry dla praktycznie wszystkich typów widzów. Wcale nie trzeba być fanem S-F czy komiksów, żeby znaleźć tu coś dla siebie i dobrze się bawić. W szczególności, że, w moim prywatnym rankingu, jest to film, który co prawda ustępuje pierwszej części przygód Tony’ego Starka oraz „Avengers”, ale nie aż tak bardzo. Innymi słowy, aktualnie znajduje się na moim marvelowym top3. Tak jak i w pozostałych dwóch filmach, tak i w tym znajdziecie ogromne dawki lekkiego, błyskotliwego poczucia humoru i dziesiątki dobrze napisanych dialogów. Lekkość, z jaką Robert Downey Junior gra Tony’ego Starka sprawia, że chce się na niego patrzeć. Zresztą, obsada jest w tym filmie mocna jak w mało którym – poza wspomnianym RDJ, są tu również Gwyneth Paltrow, sir Ben Kingsley, Don Cheadle czy Guy Pierce. Poza „Niezniszczalnymi”, mało które kino akcji może pochwalić taką obsadą.

A z czym przyjdzie tym razem walczyć Tony’emu Starkowi? Z dwoma przeciwnościami. Pierwsza jest bardziej oczywista – to organizacja terrorystyczna nazywająca siebie Dziesięcioma Pierścieniami i planująca spuścić całemu światowi łomot pod wodzą swojego charyzmatycznego wodza, Mandaryna (sir Ben Kingsley). Drugi wrogiem Starka jest on sam i jego lęki związane z tym, co się wydarzyło w Nowym Jorku podczas ataku kosmicznej rasy pod wodzą Lokiego. Tony czuje, że świat w stanie ciągłego zagrożenia przez siły znacznie potężniejsze od niego – on jest tylko człowiekiem w puszcze. I wie, że musi stworzyć naprawdę niesamowitą puszkę, żeby się z tym problemem uporać. Dosyć szybko okazuje się też, że Mandaryn ma do dyspozycji broń, która bez większych problemów radzi sobie nawet z najbardziej zaawansowanymi pancerzami Iron Mana… ale o tym przekonacie się już na seansie.

Fabuła płynie niesamowicie lekko i przyjemnie, w szczególności, że jest bogato upstrzona wspomnianymi wcześniej dwoma walorami: błyskotliwym poczuciem humoru i świetnymi dialogami. Tak jak rzadko o tym wspominam, bo i rzadko coś podobnego zauważam z pełną dobitnością, tak w tym wypadku mogę powiedzieć, iż czuć zmianę reżysera. Nie jest gorzej, nie jest lepiej – jest inaczej. Shane’a Blacka akurat kojarzę z rewelacyjnej komedii sensacyjnej „Kiss Kiss Bang Bang” i mam uczucie, że bardzo dużą część tej swojej lekkości przeniósł do „Iron Mana 3”. Film momentami bardziej przypomina komedię sensacyjną niż kino superbohaterskie, ale bynajmniej nie zapomina i o tym drugim aspekcie. Po prostu zmieniły się trochę proporcję względem części pierwszej, ale w przeciwieństwie do „dwójki” – nie brakowało mi Iron Mana w Iron Manie.

Zanim przejdę do spoilerów, dodam jeszcze że – choć może zabrzmieć to dziwnie – „Iron Man 3” jest bardzo odważną ekranizacją komiksu, na swój sposób bardzo kontrowersyjną. Przemyślana, rozplanowana ze smakiem autoironia wylewa się z ekranu dosłownie od pierwszych sekund filmu, zaś duża jej część będzie czytelna też dla osób, które tylko widziały poprzednie filmu i nie fascynują się komiksami. Zaś wszystkim grupom odbiorców ten film może zapewnić przynajmniej jedno duże zaskoczenie fabularne. A to już jest komplement, który można zaadresować mało której produkcji. Dlatego jeśli się zastanawiacie, czy iść do kina, to mówię – tak iść. Pod warunkiem, że jesteście w stanie ścierpieć 3D, którego niestety w przypadku tego seansu nie da się uniknąć.

Kiedy Wy wybiegacie z domu, żeby kupić bilety , DVD czy dowolny inny nośnik (słuszny odruch), ja zapraszam osoby, które najnowsze przygody Iron Mana już znają, do przyjrzenia się kilku ciekawym szczegółom. Jak pisałem już wcześniej, przypuszczam, że w szczególności fani komiksów mogą być zainteresowani przedyskutowaniem tych aspektów, ale mam nadzieję, że pozostałe osoby też znajdą tu dla siebie jakąś wartość dodaną.

Mandaryn

Zacznijmy z grubej rury! Możliwe, że po lekturze tej sekcji najbardziej ortodoksyjni fani Iron Mana nie będą już chcieli czytać dalej, ponieważ uznają, że bluźnię. I, żeby nie było wątpliwości, muszę powiedzieć, że w sumie… to ich rozumiem. Tak to się czasem zdarza w życiu, że człowiek jest „die hard fanem” jakieś serii, jakiegoś superbohatera i wszelkie nazbyt odważne i niekanoniczne zabawy z przedmiotem jego westchnień przyjmuje z więzienną dawką agresji.

Tym bardziej mnie dziwi odwaga niektórych pomysłów w „Iron Manie 3”. Przecież nie tylko ja zdaję sobie sprawę z faktu, że jest wielka grupa fanów, która powiesi psy na tym filmie tylko ze względu na to, jak została w nim rozwiązana postać Mandaryna. Marvel też musiał o tym wiedzieć, a jednak zdecydował się na tak odważny krok. Otóż, jak już wiecie, okazało się, że sir Ben Kingsley nie jest Mandarynem. Mandaryn w jego wykonaniu jest tylko marionetką Aldricha Killiana. Jest twarzą nowego zagrożenia, na której można zogniskować całą swoją nienawiść i swój strach. Nie jest wszechpotężnym starszym panem, który na każdym palcu nosi pierścień o innej mocy.

I teraz pytanie – czy na pewno taki Mandaryn, jakiego opisałem powyżej, czyli komiksowy, nadawałby się w ogóle do filmu? To postać wymyślona w latach 60-tych zeszłego wieku i jak wielu arcyłotrów (i wielu superbohaterów) z tamtych czasów, dziś się już wydaje po prostu śmieszny. I, tak jak napisałem powyżej, rozumiem sentyment do tej postaci, ale nie zmienia to faktu, że według mnie, nie pasuje ona do współczesnego filmu o superbohaterach. Więcej – niesamowicie podobały mi się autoironiczne komentarze bohaterów poczynione właśnie pod tym adresem. Ekranizacje Spider-Mana, wykonane przez Sama Raimiego, pokazały, że nazbyt klasyczne przenoszenie niektórych postaci na wielki ekran (np. Green Goblina) może się skończyć katastrofą. Według mnie, Mandaryn jest dokładnie taką postacią, która mogła podzielić ten los.

Co więcej, Mandaryn jest przy okazji postacią, która też w komiksach przeszła bardzo dużą metamorfozę. Jego ostatni „występ” miał miejsce w finale serii „Invincible Iron Man volume 5” (czyli tego kanonicznego tasiemca). Tam też Mandaryn przypominał już bardziej biznesmana, a nie szamana voo doo – choć dalej posługiwał się dziesięcioma magicznymi pierścieniami. I w tym miejscu autorzy filmu poszli jeszcze dalej. Z tego, co czytałem, wielu widzów uważa, że postać Mandaryna w tym filmie została ośmieszona, że największy przeciwnik Iron Mana okazał się tylko żartem. Otóż, nie zgadzam się, moja interpretacja jest zupełnie inna i mam wrażenie, że moje rozumienie sytuacji może być bliskie intencji twórców. Według mnie, Mandaryn w tym filmie jak najbardziej był, tylko nie został zagrany przez sir Bena Kingsleya a przez… Guya Pierce’a. A uważam, że nie jest to tylko moje wyobrażenie, gdyż to sam Aldrich Killian podczas ostatniego starcia podkreślił, że to on jest Mandarynem.

I mi się takie rozwiązanie podoba, możliwe że dlatego, iż zbiega się z moim wyobrażeniem współczesnego superzłoczyńcy. Mamy tu do czynienia z połączeniem naukowca, biznesmana i osoby obdarzonej nadprzyrodzonymi mocami (za sprawą wirusa Extremis, do którego przejdziemy w dalszej części artykułu). Właśnie tak wyobrażałem sobie działanie Mandaryna, jako największego przeciwnika Tony’ego Starka. Aldrich Killian w tym filmie jest szarą eminencją, która odwraca od siebie uwagę, steruje wszystkim zza kurtyny i miażdży swoich wrogów – według mnie, rewelacyjna reinterpretacja nemezis Iron Mana.

Podobały mi się też zagrywki, którymi posłużyli się twórcy, żeby osiągnąć efekt zaskoczenia. Po pierwsze Aldrich Killian w komiksie „Extremis” był takim lokalnym odpowiednikiem Seana Beana – umierał w pierwszej scenie. Jeśli dobrze pamiętam, jego postać żyła przez zawrotnie długi czas równoważny jednemu komiksowemu panelowi. Innymi słowy, twórcy wzięli na warsztat postać, która zapadła w pamięci fanów jako nic nie znacząca. Po drugie zaś… cóż, Ben Kingsley był, według mnie, niezwykle wiarygodnym, staroszkolnym Mandarynem. Co więcej, doszedł tu według mnie jeszcze jeden efekt – efekt trailera. Przyzwyczajony, że wszystkie najważniejsze i najlepsze efekty oraz „plot twisty” są zawarte już w zwiastunie, naprawdę spodziewałem się, że Mandarynem będzie ta postać, po której tego oczekiwałem. Cóż, takiego zaskoczenia nie przeżyłem przy żadnej adaptacji komiksu! Złośliwi powiedzą, że taki sam motyw został użyty w „Batman – Początek”. Zgadzam się. Ale umówmy się, kto uwierzył, że prawdziwym R’as al Ghulem nie jest Liam Neeson? Liam Neeson jest zbyt epicki, żeby być tylko drugim od góry w jakiejkolwiek organizacji przestępczej.

W wielkim skrócie – wszystko, co jest związane z Mandarynem w „Iron Manie 3” uważam za bardzo pozytywne, dobrze przemyślane i świetnie zrealizowane. Niestety, wątek Extremis wypada już w moim prywatnym rankingu dużo słabiej, ale to w dużej mierze moja własna wina. Przejdźmy jednak do rzeczy…

Extremis

Extremis w komiksie o tym samym tytule było potężnym wirusem wynalezionym przez Mayę Hansen, który – w wielkim skrócie – zmieniał ludzki mózg w komputer. Przy okazji znacząco zwiększał siłę nosiciela, umożliwiał regenerację niewiele ustępującą od tej, którą chełpi się Wolverine etc. – innymi słowy: łatwo można było go zamienić w broń. I taki też był jego los: wirus dostał się w niepowołane ręce i polała się krew, mnóstwo krwi. W filmie… sytuacja się ma w tym zakresie identycznie. Owszem, mamy m.in. taką różnicę, jak np. fakt, iż w komiksie tylko jedna osoba była zarażona Extremis, zaś filmie było ich znacznie więcej. Ale to kosmetyka, sens pozostał ten sam.

To co się zmieniło i czego mi osobiście brakowało, to fakt, że… Tony Stark nie poddał się działaniu wirusa. Sens komiksu był taki, iż Stark postanowił poświęcić część swojego człowieczeństwa, by móc chronić innych. Jego pancerz stał się zbyt trudny w obsłudze – do tego stopnia, że sam wynalazca już za nim nie nadążał i musiał „upgrade’ować” siebie, by sobie z tym problemem poradzić. Zarażenie się Extremis nie tylko pozwoliło odchudzić pancerz, ale też m.in. sterować wieloma zbrojami na raz etc.

Osobiście, miałem uczucie, że cały film zmierza do tego, iż Tony będzie musiał się poddać działaniu wirusa. Był tu motyw nie radzenia sobie z samym sobą, była też kompletna porażka poniesiona z ręki wroga, który sam nie potrzebował wspomaganego pancerza, by móc rozszarpać Iron Mana na strzępy. Były wreszcie też sceny, w których Stark po pijaku ulepsza formułę Extremis, i ujęcia, w których Maya Hansen decyduje się ostatecznie pomóc Tony’emu (swoją drogą, zmiana motywacji przyszła zbyt szybko i była, według mnie, najmniej wiarygodnym punktem filmu). Ponownie też zadziałał tu „efekt trailera”, lecz tym razem na moją niekorzyść. W zwiastunie były wszystkie elementy, które sugerowały użycie wirusa – Robert Downey Junior na stole operacyjnym, pancerz, który część po części „zakładał się” na właściciela, czy sterowanie wieloma zbrojami na raz.

Przez te wszystkie czynniki, byłem wręcz przekonany, iż całość po prostu musi się skończyć tym, iż Stark sam w finale filmu będzie organizmem wspomaganym przez Extremis. Obstawiałem, że scena w „kazamatach” rozegra się mniej więcej tak: Guy Pierce wyjdzie z pomieszczenia, by zająć się pancerzem Iron Patriota, zaś w tym samym czasie Maya postanowi pomóc Tony’emu. Ten ulepszy na szybko Extremis, ale przy okazji zaryzykuje swoim życiem w celu przyśpieszenia procedury „zarażania” organizmu. Efektem zaś będzie m.in. sterowanie flotą Iron Manów. Tak się nie stało i… to nie jest wina twórców, to kwestia moich oczekiwań i nie mogę za nikogo winić poza sobą.

Z drugiej strony, ciężko nie odnieść wrażenia, że cały film zmierzał do tego, że wirus zostanie użyty w sposób podobny do tego znanego z komiksów, ale twórcy w ostatniej chwili postanowili się z tego zamiaru wycofać. Miałem uczucie, jakby to był powód, dla którego zmiana motywacji Mayi Hansen wypadła tak mało wiarygodnie.

Gdybym miał się tu zaś do czegoś przyczepić, odpowiadając przy okazji na zarzuty wielu widzów, to do faktu, że potęga Extremis w filmie… nie została zbyt dobrze wprowadzona. Jasne, regeneracja kończyn to jedno, ale manualne przerabianie pancerza na żyletki? Mi, rzecz jasna, wszystko się wydawało oczywiste, ponieważ czytałem komiks i przyjąłem odruchowo pewne założenia. Nie wszyscy mieli jednak ten luksus. Mam wrażenie, że scena, w której Aldrich Killian tłumaczył działanie wirusa powinna w bardziej dobitny sposób sugerować potęgę, którą mógł dzierżyć potencjalny nosiciel. Innymi słowy: to nie pancerze Tony’ego były słabe, to Extremis było potężne.

Pomijając jednak powyższą kwestię, uważam wątek Extremis za bardzo dobrze wyegzekwowany. W szczególności, iż ten film jest kontynuacją „Iron Mana 2” i „Avengers”, a nie adaptacją konkretnego komiksu. Gdyby całość nazywała się „Iron Man: Extremis”, wtedy faktycznie sytuacja wyglądałaby inaczej.
Ciekawe jest zaś to, że finał filmu ciekawe pole do interpretacji…

Przyszłość

Zakończenie filmu sprawiło, że wokół filmu rozpętało się dodatkowe tornado, choć już mniejsze niż w przypadku wątku Mandaryna. Otóż, wiele osób zinterpretowało pozbycie się elektromagnesu z organizmu Tony’ego jako koniec Iron Mana (mimo bardzo wyraźnego zaakcentowania w ostatniej scenie, że jedyna rzecz, której Tony’emu nikt nie odbierze, to fakt, iż jest on właśnie Iron Manem). Mogę chyba tutaj wszystkich uspokoić – ów reaktor łukowy szczęśliwie nie jest aż tak kluczowym elementem Iron Mana. A przynajmniej: jego obecność w klatce piersiowej nie jest.

Dla przykładu: jeszcze przed wydarzeniami z komiksu „Extremis” Tony pozbył się tego ustrojstwa z okolic swojego serca, zaś pancerz był zasilany nadal taką samą „baterią”, ale już wbudowaną bezpośrednio w zbroją, a nie w nosiciela. Innymi słowy, finał „Iron Mana 3” nie świadczy o tym, że miałby go zabraknąć np. w „Avengers 2”.

Mnie ciekawi jednak inna rzecz, choć przyznaję, że to interpretacyjna wolna amerykanka. Otóż, przed samym końcem filmu pada kwestia, iż Tony „naprawił Pepper” (i bodaj chwilę później dodał, że siebie również, ale tego już nie jestem pewien). Sęk w tym, że nie odniósł się w sposób jednoznaczny do faktu usunięcia Extremis z jej organizmu. Może tylko pozbył się jego niestabilności? Czemu o tym piszę?

Ponieważ w komiksach Pepper Potts (właśnie w genialnym „volume 5”) też otrzymała wreszcie swój pancerz i nowe imię: Rescue. Cała sytuacja byłą spowodowana niemal śmiertelnym wypadkiem – jedynym sposobem na uratowanie Pepper było posłużenie się nowoczesnym repulsorem, który usprawnił m.in. jej zdolność regeneracji. Ale pozwolił też na obsługę pancerza i wiele innych, rewelacyjnych rzeczy (np. własnoręczne rozprawienie się z Electro i Sandmanem). Ciekawi mnie niezmiernie, czy możemy liczyć na coś podobnego w przyszłych filmach.

Co więcej, nie jestem przekonany, czy wątek Extremis i Tony’ego Starka został na dobre zamknięty. Nie byłbym zaskoczony, gdyby np. na tak zwanym „pozaanteniu” Iron Man upgrade’ował sam siebie i w „Avengers 2” pojawił się już z zupełnie nowym pakietem asów w rękawie. Oczywiście, tak jak napisałem, to tylko moje radosne domniemanie… co o tym sądzicie? Jak Wy, pod tym kątem, interpretujecie zakończenie trzeciej części filmu?

Dodam też na koniec, że nie czepiam się faktu, iż Stark sterował wieloma pancerzami na raz bez użycia Extremis. Jarvis od pierwszego filmu został wprowadzony jako „narzędzie”, które potrafi w naprawdę wielu aspektach wspomóc swojego twórcę. Dlaczego nie miałby uczestniczyć m.in. w walce z udziałem wielu egzemplarzy zbroi na raz? Dla mnie nie ma problemu.

Gdzie są Avengersi z tamtych lat?

Odpowiedź na to pytanie jest krótka – tak działają komiksy i ich logika. Tak, Tony Stark należy do Avengers, ale to nie znaczy, że każdy film czy komiks Marvela będzie od teraz o Avengers. Pojedynczy bohaterowie nadal mają swoje walki do wygrania i logika nie ma z tym nic wspólnego (choć, oczywiście, twórcy czasem starają się dać jakiś podkład przyczynowo-skutkowy pod czyjąś nieobecność – tak było np. z War Machine w komiksie „Movie Prelude”).

Co ciekawe, w komiksowym „Extremis” też nie było Avengersów, przy czym tam zostało to w bardzo prosto rozwiązane. Tony po prostu wiedział, że to jest jego walka i musi ją wygrać bez cudzej pomocy. Czy byłoby lepiej, gdyby ta jedna kwestia w filmie się pojawiła? Cóż… tak, temu nie da się zaprzeczyć. Ale mimo wszystko powtarzam – komiksy i ich adaptacje mają swoją estetykę i to jest jeden z jej uroków.

Na deser podam taki luźny przykład – wyobraźcie sobie uniwersum DC, w którym Superman załatwia wszystkie problemy Batmana. W końcu dla niego to nie problem – siup i jest w Gotham, tłukąc Jokera. Pomyślcie sobie, ilu biednych Robinów by przeżyło, gdyby komiksy były tak skonstruowane. Na szczęście nie są, dzięki czemu regularnie możemy oglądać śmierć tego najgorszego z przydupasów.

Tony Ex Machina

Mimo że miałem pewne swoje oczekiwania, które w filmie Shane’a Blacka nie zostały spełnione, jestem niesamowicie zadowolony z tego seansu i uważam „Iron Mana 3” za jeden z najlepszych filmów superbohaterskich. Jest to oczywiście film, podobnie jak „Avengers”, w którym można się bardzo wielu rzeczy przyczepić pod kątem logiczny – jest ich dużo, dużo więcej, niż sam wymieniłem powyżej. Tam poruszyłem tylko najważniejsze, według mnie, kwestie. Sęk w tym, że gdyby ktoś chciał mnie zasypać argumentami, nawiązującymi do wspominanych nielogiczności, to… pewnie większości nie dałoby się odeprzeć i te osoby, które by się przyczepiły, pewnie miałyby rację.
Tyle że, widzicie, to jest ten typ filmu, przy którym w pewne rzeczy trzeba po prostu uwierzyć – to jest tak zwane Willing Suspension of Disbelief. I, jeśli o mnie chodzi, jak widzicie przyjąłem za pewnik naprawdę wiele aspektów „Iron Mana 3”, świetnie się bawiłem, dałem się wciągnąć i wszelkie większe bądź mniejsze potencjalne nielogiczności natychmiast puszczałem w niepamięć. Rozumiem jednak, jeśli ktoś nie miał tyle szczęścia, miał gorszy dzień czy po prostu źle znosi tego typu niedoskonałości. Wtedy nic dziwnego, że wyjdzie z seansu „Iron Mana 3” nie do końca usatysfakcjonowany.

Ten tekst jednak nie powstał po to, by próbować wytłumaczyć i obronić każdą aspekty filmu, który ktoś gdzieś wytknął w internecie. „Iron Man 3” to dosłownie pierwszy film, w przypadku którego miałem ochotę napisać elaborat, ponieważ tak mnie zainteresowały niektóre z – bardzo odważnych – decyzji twórców. Dlatego postanowiłem się tym podzielić, w szczególności, że niezmiernie ciekawi mnie Wasze podejście do tych kwestii.

Zaś co do samego filmu… cóż, jak nigdy dotąd jestem pełny domysłów na temat tego, co przyniesie przyszłość. Już nie mogę się doczekać drugiej części „Avengers” i czwartej „Iron Mana”, choć na tę drugą przyjdzie nam pewnie poczekać jeszcze całkiem długo. Po drodze jednak będziemy mieli na otarcie łez drugie części odpowiednio „Thora” i „Kapitana Ameryki”… choć pewnie każdy się zgodzi, że w zakresie filmów to tylko „wypełniacze”, gdyż z charyzmą i humorem Tony’ego Starka po prostu ciężko konkurować.

*Znanych też jako „Dziesięciu żołnierzyków” i, ostatecznie, „I nie było już nikogo”.