Po wyjściu z seansu „Człowieka ze stali” pierwsze, co napisałem, to: nie zakochałem się. Film mi się podobał niezmiernie, wręcz niesamowicie. Od razu trafił na listę najlepszych, według mnie, historii superbohaterskich, ale… właśnie, miałem wrażenie, że w tej relacji jest podziw i zachwyt, ale brakuje szczerej miłości, jaką czuję do „Batman – Początek”, pierwszego „Iron Mana” czy „Avengers”. Cóż, cofam, co napisałem. Zakochałem się w najnowszym filmie Zacka Snydera, po prostu chwilę to zajęło, zanim ten fakt dotarł do mojej świadomości.

„Man of Steel” układa w jedną, ślicznie uporządkowaną całość wszystko to, co świat dotąd wiedział o Supermanie. Oczywiście, pewne fakty musiały zostać dopasowane tak, by pasowały do filmu, a nie tylko do komiksu. Nie jest to jednak istotne nawet w najmniejszym stopniu – Superman jest postacią o tak długiej i bogatej historii, że ciężko tu mówić o jedynej słusznej wersji wydarzeń związanych z jego powstaniem. Twórcy zaś zabrali się za wszystko to, co miał do zaoferowania kanon i wręcz idealnie dobrali elementy tak, by powstała iście epicka opowieść. Tak jak w przypadku dwóch wcześniej wspomnianych filmów – „Batman – Początek” oraz „Ironman” – to genialna historia narodzin superbohatera. I to superbohatera, w przypadku którego można było mieć wątpliwości, czy posiada on w ogóle jakieś ludzkie cechy, inne niż raczej humanoidalny acz nazbyt man’s-healthowy wygląd. I tak jak wcześniej J.M. Straczynski zrobił to w „Superman: Erath One”, tak teraz ekipa składająca się ze Snydera, Goyera i Nolana dokonała tego samego. Dokonała, zdałoby się, niemożliwego. Z kosmity zrobili człowieka. Superman stał się postacią, z którą można się utożsamiać, którą można lubić, której losami można się przejmować.

Wszystko zaczyna się na odległej planecie Krypton, której grozi nieuchronna zagłada. Ów Armageddon jest niemożliwy do uniknięcia nie tylko ze względu na czynniki naturalne (implozja planety, te sprawy), ale przede wszystkim przez ignorancję jej mieszkańców, którzy tak podobni są w tym do ludzi. Jest jednak jedna osoba, która przewidziała nadchodzące zdarzenia i postanowiła się do nich przygotować. Jor-El (rewelacyjny Russel Crowe) postanowił uchronić choć jedną istotę przed marnym końcem całej rasy – swojego syna, Kal-Ela. Jor-El, będąc naukowcem, zdaje sobie sprawę, jakie skutki przyniesie wysłanie dziecka na Ziemię. Ziemię, która ma inną atmosferę i inne słońce. Ziemię, która zapewni jego synowi moce bliskie boskim, a której mieszkańcy będą mieli… nowego obrońcę i wzór do naśladowania.

Chciałoby się napisać „niestety, nie wszyscy zginęli”, choć brzmi to może drastycznie. Śmierć planety przetrwały osoby skazane na kosmiczną banicję, odpowiedzialne za zamach stanu. Dowodzi nimi generał Zod, który doskonale zdaje sobie sprawę z faktu, jak ważnym czynnikiem dla przetrwania ludu Kryptonu jest wysłany na Ziemię Kal-El. Taki obrót spraw może prowadzić tylko do jednego – konfliktu, który może zakończyć się śmiercią kolejnej planety.

„Man of Steel” ma praktycznie same zalety. Jedną z nich jest, oczywiście, niesamowicie solidny scenariusz. Pomijając samą jego treść, bardzo podoba mi się specyficzna proporcja akcji do wszelkich innych scen o znacznie spokojniejszym nastroju. Film otwiera się epicką batalią o Krypton, która nakręcona jest wręcz wyśmienicie. Następnie możemy podziwiać Clarka Kenta (Henry Cavill) w bardziej skromnych, superbohaterskich sytuacjach na przemian z retrospekcjami, przybliżającymi jego ludzką stronę. Wszystko zmierza do niezwykle rozbudowanego finału, który zaczyna się od trzęsienia ziemi, zaś później napięcie już tylko rośnie.

Kolejną zaletą jest wyśmienite aktorstwo, połączone z bardzo dobrym doborem odtwórców poszczególnych ról do postaci. Russel Crowe w roli Jor-Ela to strzał w dziesiątkę. Zaś chyba nikomu bliżej nie znany Henry Cavill wsadzony w skórę Clark Kenta i rajtuzy Supermana wizualnie jest nie gorszy od dawnych czasów, w których to Christopher Reeve dumnie nosił „S” na piersi. Co więcej, Henry Cavill sprawdził się w tej roli nie tylko jako „eye candy”, ale też jako aktor, balansujący między młodym, zagubionym chłopakiem, a dojrzałym, zapatrzonym w kosmos i szukającym własnej drogi mężczyzną. Ciekawa kwestia wiąże się również z doborem odtwórców supermanowskich nemezis. Raz, że generał Zod został świetnie wykreowany przez Michaela Shannona – jednocześnie pewny siebie, demoniczny, ale też inteligentny i zdeterminowany. To co jednak najbardziej przykuło moją uwagę, to postać Faory (Antje Traue). Normalnie nie zwracam w tekstach uwagi na postaci drugoplanowe, ale w tym wypadku nie jestem w stanie się oprzeć tej pokusie. Choć wspomniana Faora jest „jedynie” prawą ręką Zoda, została tak wkomponowana w film, że nie mogłem od niej oderwać wzroku i z wielką przyjemnością śledziłem jej losy przez cały seans.

Duża w tym zasługa projektu strojów i choreografii. To już druga kwestia, na którą na ogół nie zwracam szczególnej uwagi, ale w tym wypadku się nie da! Po pierwsze, strój Supermana został idealnie przemyślany i odświeżony. Trochę jest to smutne, że już nie jest to człowiek-z-majtkami-na-rajtuzach, ale rozumiem, że pewne ofiary musiały zostać poczynione. Po drugie zaś, stroje i pancerze mieszkańców Kryptonu to po prostu dzieło sztuki kostiumowej! Skorzystała na tym postać Zoda, ale przede wszystkim – skorzystała Faora. To postać, w której wszystko współgra ze sobą – dobór aktorki, strój i pomysł na nakręcenie scen walki z jej udziałem.

Właśnie, sceny walki i efekty wszelakie. Na „Człowieka ze stali” patrzy się z wielką przyjemnością i dziką satysfakcją. W zakresie widoków krajobrazowych na Kryptonie to taki „Prometeusz”, w którym, dla odmiany, coś się dzieje i to „coś” nie jest skrajnie głupie. Zaś walki to klasa sama w sobie – dokładnie tak powinny wyglądać starcia Supermana z jego przeciwnikami. Co więcej, tak powinien wyglądać też Dragon Ball! Jednym z moich największych marzeń aktualnie jest to, żeby Zack Snyder wziął następnym razem na warsztat przygody Goku i ekipy. „Dragon Ball” w jego wykonaniu byłby najprawdopodobniej wiekopomnym dziełem sztuki.

Przypuszczam, że wydźwięk tego tekstu jest taki, że uważam „Man of Steel” za idealny film superbohaterski. Cóż, jeśli faktycznie udało mi się osiągnąć taki ton, to znaczy, że moje zadanie zostało spełnione. Tak, to obraz niemal doskonały. Jasne, można się przyczepić do paru detali, ale to – właśnie – detale, oklepane rysy na jeszcze bardziej oklepanym diamencie (a jak Superman produkuje diamenty, każdy widz starych filmów z jego przygodami doskonale wie). To również film, który powinno się pierwszy raz widzieć w kinie – i ze względu na oprawę wizualną, i dźwiękową. Zaś fani kina nadludzkiego pewnie przed srebrnym ekranem zasiądą więcej niż raz.

Na deser, co się tyczy wspomnianych wadliwych detali i kilku innych własnych przemyśleń i ciekawostek, zachęcam do dalszej lektury tekstu. Faktyczna recenzja kończy się mniej więcej o tu. Tam gdzie ta kropka przed chwilą była. Po „tu”. Ta kropka. A dalej jest już tylko interpretacyjno-nerdowska wolna amerykanka. Oczywiście, wypchana spoilerami, więc lepiej nie czytajcie następnych akapitów przed seansem.

Man of Steel a Superman: Erath One

W ogólnym rozrachunku bardzo spodobał mi się scenariusz filmu Snydera, napisany przez Goyera. Ale nie mogłem się przez cały czas oprzeć wrażeniu, że Straczynski ze swoim „Earth One” odwalił jednak lepszą robotę. De facto, pisząc swój komiks, dostarczył gotowy scenariusz do filmu. A porównanie tych dwóch dzieł nie jest bynajmniej wzięte z kosmosu – „Man of Steel” ma w sobie bardzo dużo z „Earth One”. I tak jak nie mam potrzeby, by filmy superbohaterskie były wiernymi adaptacjami komiksów, tak w tym wypadku jestem ciekawy, co by z tego wyszło, gdyby Snyder obrał trochę inną drogę. Mogłoby się niestety okazać, że kompletnie się mylę i ekranizacja „Earth One” pokazałaby, że ta historia miała swoje słabsze strony, które dopiero wyszły na jaw, kiedy się je nakręciło, zaś na kartach komiksu pozostawały niewidzialne.

Skąd w ogóle taki pomysł u mnie? Mam wrażenie, że „Earth One” w ciekawszy sposób poradziło sobie z pokazaniem, jak Clark radził sobie między normalnymi mieszkańcami tego nie najlepszego ze światów. I zdecydowanie bardziej podobały mi się jego relacje z rodzicami, które były niesamowicie ludzkie – w „Man of Steel” zakradło się do nich już trochę dziwnego patosu.

Sceny niepotrzebne

Tak jak zakochałem się w tym filmie, tak mam uczucie, że jest klika takich drobnych kadrów, które dla dobra filmu lepiej byłoby wywalić. Nie miałem takich wrażeń nigdy przy „Iron Manie”, „Avengersach” czy „Batman – Początek”, co prawda, ale nadal bym postawił „Man of Steel” między nimi. Sceny, do których zaraz przejdziemy, to tylko drobiazgi.

1. Śmierć Jonathana Kenta. Ta scena miała potencjał, by wyjść bardzo dobrze. I do pewnego momentu – wychodziła bardzo dobrze. Clark ze swoim ojcem wymienili się spojrzeniami i było w nich widać wszystko to, co potrzebne: „nie idź po mnie synu, nie jesteś jeszcze gotowy”. Niestety, twórcy do tego dodali nadmiarowe ilości zen, machania rękami na pożegnanie i ogólnego przedśmiertnego chilloutu połączonego z patosem (dziwna kombinacja). Dodam tu jeszcze, że pewnie cała masa osób się czepia, że to w ogóle idiotyzm, iż to Clark nie poszedł w pierwszej kolejności ratować ludzi, psa etc. Otóż, po powstrzymaniu pierwszego odruchu, uznałem, że to genialny, spójny ruch. Rodzicie Clarka zastanawiali się nawet, czy dobrze zrobił, że uratował autobus wypchany po brzegi dziećmi – czy może jednak ukrycie jego tożsamości jednak nie jest ważniejsze. I to było ta konsekwencja: nie ratuj mnie teraz, nie ratuj tych ludzi, ja pójdę – ty nie będziesz w stanie ukryć swoich możliwości i wtedy zaczną się pytania. Dobre.

2. Platon. Naprawdę? Platon?! Czemu daliście małemu Clarkowi Platona do czytania?! Przecież miał udawać normalnego 12-latka, a wy mu wciskacie taką lekturę… Jeśli ktoś ze Smallville mógł pomyśleć, że Clark jest kosmitą, to właśnie wtedy. A tak bardziej na serio – ta scena wywołała tylko niepotrzebny śmiech na sali, kiedy raczej w zamyśle miała być pewnie jednak poważna. Było mu można jednak wcisnąć coś bardziej neutralnego. Może komiks superbohaterski?

3. Ty, ja i wszystkiego powiewające flagi Stanów Zjednoczonych. Przestańcie. Skończcie z tym już, proszę was. Od kilkudziesięciu lat wszyscy się śmieją z powiewających w kluczowo-inspirujących momentach flag USA, a wy dalej je pakujecie do swoich filmów, psując tym naprawdę dobre sceny. Inna sprawa, że wsadzanie jeszcze większej ilości patosu do filmu o Supermanie – który zawsze był postrzegany jako samobieżny patos – to bardzo niebezpieczny ruch, którym można było zepsuć wydźwięk całego filmu.

4. Scena w kościele. Tutaj mamy w sumie podobną sytuację do punktu trzeciego – raz, że te kadry dostarczyły zbędnych dawek patosu, a dwa, że ogólnie cała rozmowa była jednym ze słabszych dialogów w filmie. Do tego, w ramach tła mieliśmy witraże ze scenami biblijnymi, które w tej sytuacji tylko dolewały oliwy do ognia sztucznej podniosłości.

Co ciekawe, film sam w sobie jest pozbawiony zbędnego patosu, nie licząc powyższych scen. Tym większe miałem uczucie, że powyżej opisane zdarzenia kompletnie nie pasują do filmu, który tak dobrze wyszedł. Niestety, były to momenty, które mnie wybijały trochę z atmosfery seansu, ale na szczęście cała reszta filmu była tak genialna, że po chwili bez problemu ponownie się w nim zatapiałem.

Możliwe, że jeszcze parę drażliwych kwestii by się znalazło, ale… to by były chyba jeszcze większe drobiazgi. I, jako się rzekło, to szczegóły, które nie wpływają na moją ocenę filmu. Ten był po prostu rewelacyjny i przypuszczam, że każdy wyjdzie z niego co najmniej zadowolony. A cała masa fanów komiksów wyjdzie po prostu zakochana.