Powrót Mrocznego Rycerza – Trudna historia, genialna animacja

Boję się mierzyć z niektórymi klasycznymi komiksami superbohaterskimi. Głównie dlatego, że jeśli kręcą się wokół postaci, względem której nie czuję specjalnego sentymentu, ciężko mi docenić i je, i ich wpływ na konkretną serię (a czasem – wpływ na komiks w ogóle). Miałem tak z „Wolverine” panów Claremonta i Millera. Choć Logana lubię, to nie na tyle, by z autentyczną przyjemnością łyknąć, bądź co bądź, niezbyt młody i, dla mnie, nazbyt archaiczny komiks. Obstawiałem, że mogę na podobne trudności napotkać przy klasycznym i kultowym już od dawna „Powrocie Mrocznego Rycerza” autorstwa, ponownie, Franka Millera. W szczególności, że styl tego autora nigdy mi szczególnie nie przypadł go gustu. I, faktycznie, była to dla mnie ciężka przeprawa. Albo może inaczej: byłaby to naprawdę ciężka przeprawa, gdybym nie pomógł sobie genialnie zrealizowaną animacją.

Historia zaczyna się wiele lat po tym, jak Bruce Wayne odwiesił w jaskini na dobre swój strój i zajął się już tylko i wyłącznie byciem milionerem. Choć Batman jest wspominany najróżniej, niektórzy wręcz wątpią, czy kiedykolwiek istniał, ciężko powiedzieć, żeby Gotham radziło sobie bez niego szczególnie dobrze. W szczególności, że przyszła również pora na to, by inny superbohater zakończył swoją karierę – komisarz Gordon również udaje się na emeryturę, nie do końca zgodnie z własną wolą. W tym czasie miasto jest szturmowane przez młodocianych przestępców, zresocjalizowany Harvey Dent ma niebawem wyjść na wolność, a wszystkiemu zza kratek przygląda się Joker.
Na „Powrót Mrocznego Rycerza” składa się kilka krótszych, ale ściśle powiązanych ze sobą historii. Pomijając wymienione powyżej wątki, bardzo ważną rolę w całości odegrają jeszcze Superman i… nowy Robin. Czy może wypadałoby napisać: nowa Robin, gdyż tym razem mamy do czynienia z dziewczynką.

Co tu wiele mówić, zarówno ze względu na oprawę wizualną, jak i styl narracji, ciężko mi się przebijało przez komiks Millera. Z jednej strony bardzo podobały mi się próby nadania pewnego społecznego realizmu całej historii poprzez częste odwoływanie się do opinii mediów czy ekspertów z różnych dziedzin nauk humanistycznych. Z drugiej strony, kilka razy miałem uczucie, że właśnie ta warstwa jest ważniejsza od faktycznej akcji. Co więcej, znając głównie te nowsze komiksy o Batmanie, ciężko mi się łykało relację z Robin czy niektóre przemyślenia Bruce’a Wayne’a.

To, co nie było dla mnie szczególnie przystępne w komiksie, zostało genialnie zrealizowane w animacji. Przyznaję, że jestem pod gigantycznym wrażeniem tego, jak DC sobie świetnie radzi ze swoimi animowanymi adaptacjami komiksów. Według mnie, treść filmu została dobrana wręcz idealnie, wycięto elementy najmniej dla całej historii istotne i wszystko idealnie uporządkowano. Oczywiście, jak w przypadku „Batman: Year One”, tak i tu miałem przyjemność oglądać adaptację, która – w miarę możliwości – była kadr w kadr identyczna z oryginałem, jeśli chodzi o kompozycje wizualne. Dlatego też w zakresie graficznym dostaliśmy film kompletnie niepodobny do wszystkiego, co dotąd DC wypuściło, ale za to świetnie grający ze stylem Franka Millera.

Nie potrafię natomiast do końca powiedzieć, jaka kolejność czytania i oglądania byłaby najlepsza. Sam zrobiłem tak, że najpierw przeczytałem połowę „Powrotu Mrocznego Rycerza” i obejrzałem pierwszą płytę filmu, która pokrywała dokładnie tę część mojej lektury. Następnie uznałem, że w sumie od razu pochłonę z przyjemnością drugą płytkę i dopiero wtedy wezmę się za dokończenie komiksu. Co mi dało więcej frajdy? Ciężko stwierdzić, choć sam komiks czytało się zdecydowanie lżej po obejrzeniu filmu. Wydaje mi się, że dzieło Franka Millera jest czymś, co warto poznać, nawet jeśli sama lektura ma być trochę/bardzo bolesna. A domyślam się, że dla osób, które nie dorastały z komiksem w dłoni, taka właśnie może być. Natomiast sam film to, według mnie, pozycja obowiązkowa dla wszystkich fanów Batmana, superbohaterów czy komiksów w swej ogólności.