Fantastyczna Czwórka – Kopanie leżącego czy niemożliwa obrona?

Jak się zdaje, o nowej wersji „Fantastycznej Czwórki” świat wydał werdykt już dawno temu. Pierwsze skrajnie negatywne recenzje wywołały reakcję łańcuchową, która spowiła Pierwszą Rodzinę Marvela aurą kompletnej i ostatecznej porażki. Sytuacja jest podobna do tej, która nie tak dawno temu towarzyszyła premierze „Terminatora: Genisys”. Tak, film był zły, ale… nie aż tak zły, jak bardzo wyraźnie sugerowały przed- i okołopremierowe recenzje oraz opinie. I tak samo jest z „Fantastyczną Czwórką” – to po prostu wzorcowy przykład fatalnego kina. Ale to, że w jakichś rankingach nowe „F4” wypada gorzej od klasycznej klapy, jaką był „Batman & Robin” nie znaczy, iż mamy do czynienia z porażką na tym samym poziomie. Chociażby dlatego, że nakręcenie komiksowej adaptacji tak złej, jak Mroczny Rycerz od Joela Schumachera wymaga całej masy kreatywności. Tam był śpiewający Arnold Scharzenegger z lodowymi one-linerami! Zaś „Fantastyczna Czwórka” z jakiejkolwiek kreatywności jest doszczętnie wyprana.

Przyznaję, że pisanie czegokolwiek o „Fantastycznej Czwórce” bez posługiwania się spoilerami jest skrajnie trudne i… przy okazji mało produktywne. Twórcy filmu popełnili błędy na tak wielu etapach produkcji, że posłużenie się przykładami jest po prostu niezbędne. Dlatego najpierw postaram się szybko odpowiedzieć na pytanie, czy w ogóle jest sens, żebyście zawitali w kinie, a później przejdę do części wypchanej po brzegi spoilerami. Oczywiście, zostaniecie jeszcze odpowiednio ostrzeżeni, więc możecie spokojnie dalej czytać jeszcze przez chwilę. Przyznaję, że nie do końca wiem, czy w swoim tekście bardziej kopię leżącego, czy jednak choć trochę go bronię. Będziecie musieli to ocenić już sami.

To w takim razie warto iść na „Fantastyczną Czwórkę”, skoro według mnie nie jest aż tak zła, jak wiele osób krzyczy? Cóż… przy tym filmie chyba po prostu nie można się posłużyć takim określeniem, jak „warto”. Zakładam, że większość osób, które czyta ten film, to fani popkultury. Bardzo możliwe, że ze szczególnym uwzględnieniem filmów superbohaterskich… Wy pewnie i tak przejdziecie się do kina, żeby wyrobić sobie własne zdanie – i to jest słuszne podejście. Jeśli jednak ktoś nie jest wielbicielem ludzi w rajtuzach, to „F4” może sobie z czystym sumieniem odpuścić. Czy może wręcz: powinien sobie odpuścić. To jest złe S-F ze scenariuszem, który ktoś chyba pochlastał toporem. Efekty specjalne są tak fatalne, że albo film miał skrajnie niski budżet (a chyba nie miał), albo kasa wylewała się gdzieś bokiem. Od początku do końca widać złe zarządzenie projektem, brak spójnej wizji i jakiegokolwiek pomysłu na to, co chciałoby się pokazać widzom. Efektem jest trwający lekko ponad półtorej godziny potworek bez choćby krztyny charakteru. Nie ratuje go niezła obsada, nie ratuje go… chciałem tu jeszcze jakiś potencjalny atut wymienić, ale nawet to mi nie przychodzi do głowy.

Spoilerowa Czwórka: Narodziny Spoilerowego Surfera

Jak wspomniałem wcześniej, ciężko dokładniej opisać problemy nowego „F4” bez powołania się na konkretne przykłady. A tych przykładów jest tak dużo, że nawet nie wiem, od czego zacząć…

Z perspektywy osoby, która choć trochę zna materiał źródłowy, ciężko nie zwrócić uwagi na… kompletny brak poszanowania twórców dla tegoż materiału. Pomysł na Pierwszą Rodzinę Marvela w nowej ekranizacji wyglądał mi na miks tego, co zostało przedstawione w uniwersum Ultimate, z jakąś autorską chęcią (nadmiernego) urealnienia bohaterów. Wiecie skąd przyszły The Thing wziął swoje ulubione powiedzonko „It’s clobberin’ time!”? To słowa, które mówił jego starszy brat… zanim zaczynał go bić. W pewnym momencie byłem przerażony, że Sue zyska umiejętność bycia niewidzialną, ponieważ kiedyś jej przybrany ojciec kazał jej „zniknąć” bieliznę, kiedy była mała. A Johnny miał przygodę z narkotykami, po której miewał „odloty”. Ot, żeby odpowiednio doprawić dzieciństwo wszystkich bohaterów soczystymi patologiami. Szczęśliwie, aż tak daleko twórcy się nie posunęli.

Od dawna wszyscy wiedzieli, że Sue w nowym filmie będzie adoptowana, więc pewnie określenie „przybrany ojciec” użyte powyżej Was nie zaskoczyło. W rzeczy samej – Sue i Johnny nie są biologicznym rodzeństwem, ponieważ… ponieważ… ktoś chciał mieć czarnego superbohatera? Naprawdę nie wiem, czemu ma służyć ten zabieg, ponieważ takie zmienianie relacji rodzinnych absolutnie nic nie wniosło do seansu, a tylko jeszcze dalej odsunęło tę interpretację od oryginału. Jeśli studio chciało mieć czarnych bohaterów, to nie mogło też odpowiednio obsadzić roli Sue? Albo wybrać kogoś, kto nie jest z nikim spokrewniony, jak Reed czy Ben? Jeśli już chcę się zmieniać kolor skóry bohatera, to albo tak, żeby nie robiło to większej różnicy fabularnie, albo żeby miało sens. A w „F4” robi różnicę i nie ma sensu, czyli gorzej się tego zrealizować nie dało.

To zresztą nie jedyny problem z bohaterami. Wszyscy są, niestety, pozbawieni jakichkolwiek cech szczególnych, których przecież komiksowa Fantastyczna Czwórka miała aż nadto. Co do zasady, każda z postaci jest… Reedem. Na dobrą sprawę, Sue ma nawet więcej cech oryginalnego Pana Fantastycznego niż jego nowa, kinowa wersja. Ba, nawet Ben jest takim Reedem-inżynierem, zamiast prostym chłopakiem, który poszedł do woja (jak w wersji Ultimate). To samo tyczy się Johnny’ego, który dla odmiany jest Reedem-buntownikiem. Na deser zostaje Reed von Doom. Nowa wersja Doktora Zagłady jest kompletnie nieciekawa, nie budzi żadnych emocji, a na domiar złego została fatalnie zaprojektowana pod kątem wizualnym.

Skoro jesteśmy już przy projektach wizualnych, to w „Fantastycznej Czwórce” wszystko zostało wykonane brzydko i bez pomysłu albo… w ogóle się nie pojawiło. Bohaterom dostało się za brzydkie kostiumy, kiedy oni na dobrą sprawę strojów tak naprawdę nie mieli. Sue i Johnny chodzili w piankach pływackich, Ben zgubił nawet resztkę spodni, a Reed… po wypadku pojawiał się głównie w czarnym dresie. To nie jedyne przypadki kompletnego deficytu kreatywności.

Gdy tylko bohaterowie brali się za rozwiązywanie jakiegoś problemu – np. Sue szukała niewidocznego dla innych wzorca zachowań – kamera subtelnie odsuwała się jak najdalej, byle tylko nie było trzeba pokazywać, co faktycznie postacie robią. Na ogół kończyło się na ujęciu skupionej miny i… już, po problemie. Nie pokazano ani jednej ciekawej wizualizacji, niczego, co mogłoby przykuć uwagę widzów albo rozbudzić wyobraźnię.

Jednak największym problemem nowego „F4” jest chyba to, że… to tak naprawdę nie jest film o superbohaterach. Owe „urealnianie” postaci zaszło tak daleko, że w efekcie twórcy stworzyli czwórkę tchórzliwych, pozbawionych kręgosłupa moralnego cieniasów, którzy nie reprezentują żadnych wartości. Nie da się ich lubić, nie można im kibicować i raczej wolałoby się szybko skończyć ich cierpienia. I swoje przy okazji również.

Dlaczego więc napisałem, że „Fantastyczna Czwórka” nie jest aż tak zła, jak można o tym przeczytać na wszelkich stronach z rankingami? Ponieważ ten film jest na wskroś przeciętny i do oceny rzędu 1/10 jeszcze dużo mu brakuje. Co ciekawe, pierwsze pół godziny nawet daje nadzieję, że coś z tego może być i ogląda się całkiem przyjemnie. Dopiero w okolicy półmetka zaczynają na wierzch wychodzić wszystkie grzechy twórców. Jak wspomniałem wcześniej, niesprawiedliwe jest porównywanie go do „Batman & Robin”. Nie dlatego, że jest lepszy, tylko dlatego, że w swej nijakości zaraz o nim zapomnimy. Natomiast Batkarta Kredytowa, Batsutki i Arnold Scharzenegger śpiewający w wielkiej lodówce będą żyły wiecznie.