Avengers: Age of Ultron – Wygrać z oczekiwaniami

Bez dwóch zdań najnowsza odsłona „Avengers” była filmem, którego premiery wyglądałem od wielu miesięcy. Jedynka do dziś jest jedną z moich ulubionych komiksowych produkcji i, szczerze mówiąc, nie sądzę, żeby to się kiedyś zmieniło. Obawiałem się więc, że na kontynuację nakręcę się tak mocno, iż nie będzie nawet cienia szans na to, by… mi się spodobała. Ponieważ nie byłaby taka, jaką sobie wymarzyłem. Dlatego miałem silne postanowienie: OK, mogę się nakręcać, ile dusza zapragnie. Ale na sam seans, na obecność w kinie podczas tej przygody. A nie na konkretny przebieg zdarzeń, nie wiadomo jak wielkie zaskoczenie i powiew świeżości nie mniejszy od tego, który towarzyszył pierwszym „Avengers”. Wyszedłem z założenia, że nie oczekuję niczego konkretnego – chcę się tylko dobrze bawić. I wiecie co? Bawiłem się świetnie.

Tradycyjnie ostrzegam i informuję – jak przy wielu innych komiksowych filmach, tak i w tym wypadku pierwsza część tekstu nie zawiera spoilerów. Mocno tego przypilnowałem, gdy tylko wymknął mi się jakiś spoiler, strzelałem do niego bez ostrzeżenia*. Szczegóły wydarzeń zdradzam dopiero w drugiej, wyraźnie oddzielonej sekcji. Osobom, które filmu jeszcze nie widziały, zaleca się pominięcie tej sekcji materiału.

O fabule mogę napisać tylko tyle, że… „Avengers” trafili na kolejnego godnego siebie przeciwnika. Jest nim tytułowy Ultron – sztuczna inteligencja, która wyrwała się spod kontroli. Pierwotnie miała chronić ludzi, ale… cóż, pojęcia takie jak „ochrona” i „zagłada totalna” są dla niej niebezpiecznie bliskie znaczeniowo. Co gorsze, szybko się okazuje, że Ultronowi udało się znaleźć sprzymierzeńców wśród nadludzi – po jego stronie opowiadają się bliźniaki, Wanda i Pietro Maximoff. Czy połączona siła tych trzech indywiduów jest w stanie zetrzeć w pył Najpotężniejszych Bohaterów Ziemi? Dowiecie się tego… w następnym odcinku!

Straszny suchar, przepraszam.

W kontekście całego seansu jedną z kwestii, które zrobiły na mnie największe wrażenie, jest równowaga w czasie ekranowym u poszczególnych bohaterów. Joss Whedon w niesamowicie sprawny, naturalny sposób przeskakuje od jednego herosa do drugiego, każdemu dając ważne zadanie i epickie sceny do odegrania. Co więcej, Hawkeye i Czarna Wdowa w „Age of Ultron” są już wyraźnie pierwszoplanowymi postaciami, stojącymi na równi obok Kapitana Ameryki, Iron Mana, Thora i Hulka. Tak, w tym filmie jest przynajmniej sześć ról pierwszoplanowych. Oraz kilku ważnych bohaterów epizodycznych i, nie zapominajmy o tym, charyzmatyczna trójka arcyłotrów. I mimo tego nagromadzenia nadnaturalnie zdolnych ludzi, Whedon jakoś zdołał opanować chaos i stworzyć drużynę, której losy obserwowałem z wielką przyjemnością już po raz drugi.

Nie znaczy to jednak, że „Czas Ultrona” jest pozbawiony wad. Ponieważ nie jest, nic z tych rzeczy. Pierwsze „Avengers” też nie było. I przyznam też uczciwie, że w najnowszym filmie wszelkie problemy mocniej rzucały mi się w oczy. Nie potrafię tylko stwierdzić, z czego dokładnie to wynika. Z tego, że pierwsze „Avengers” było… cóż, pierwsze? I tak mocno się w nim zakochałem, że wskazywanie mi jakichkolwiek niedoróbek nie miało żadnego sensu, ponieważ przez moje silne uczucia żadna doza logicznego rozumowania nie mogła się przebić? A może „Age of Ultron” faktycznie jest po prostu trochę gorsze i stąd ta różnica? Odpowiedzi na to pytanie z czysto subiektywnych pobudek po prostu nie potrafię ustalić.

Sęk w tym, że podczas seansu faktycznie niektóre sceny nie za bardzo mi się spodobały, ale… szybko o nich zapominałem. Ponieważ na każdą jedną kiepską przemowę motywacyjną przypadało przynajmniej kilkanaście scen, które albo mnie ruszały, albo zachwycały, albo bawiły do łez. Ba, nawet, w ramach rekompensaty, Kapitan w finale zaliczył naprawdę świetną, zabawną przemowę podnoszącą morale – tak dla równowagi.

Wszystkie inne kwestie, które chciałbym omówić, trafiły już do drugiej sekcji tekstu, tej wypchanej po brzegi spoilerami. A tymczasem, na koniec recenzji właściwiej, mogę tylko powiedzieć, że… cóż, mam odruch polecenia tego filmu wszystkim fanom eksplozywnej, kinowej rozrywki, która wyraźnie ocieka zielonymi prezydentami. Marvel postarał się o to, by nie było trzeba być znawcą superbohaterskiego uniwersum, aby się dobrze bawić. Wydaje mi się, że w tym filmie znajdzie się coś dla każdego konesera wysokobudżetowej pulpy. Ale! Tak, jest tu pewne ale. Otóż, z tego, co widzę w internecie, publika wokół tego filmu bardzo mocno się podzieliła – może tak jak przy „Iron Man 3”, może bardziej. Możliwe jest więc to, że do produkcji Marvela podchodzę aż tak bezkrytycznie, iż nie jestem w stanie dostrzec ich wad. Nie wykluczam tego, po prostu nie wiem. Dlatego też podsumowując: „Age of Ultron” gorąco polecam, ale… bardziej niż zwykle nie mogę dać Wam gwarancji, że z sali kinowej wyjdziecie zadowoleni.

Spoilvengers: Age of Spoiltron

Rozbicie „Age of Ultron” na atomy nie jest dla mnie najłatwiejszą sprawą. Z jednej strony mam wrażenie, że jeśli wejdę zbyt głęboko w szczegóły, to ten tekst nigdy się nie skończy. Z drugiej zaś, nie chcę pływać tylko po powierzchni, korzystając z samych ogólników. Trzymajcie więc za mnie kciuki – mam nadzieję, że uda mi się z tego tekstu wykrzesać coś sensownego.

Pierwszą kwestią są wszystkie trailery, które towarzyszyły działaniom promocyjnym wokół filmu. Otóż, Marvel znów to zrobił – „Czas Ultrona”, jak mi się wydaje, jest inną opowieścią niż ta, która była prezentowana na zwiastunach. Wczesne „zajawki” sugerowały totalną zagładę Avengers, mroczniejszy klimat i przynajmniej kilka scen wzorowanych na komiksowym (niby)pierwowzorze. Jak wyszło w rzeczywistości? Owszem, mrok i sceny z komiksu były, ale… w wizji Tony’ego Starka. Sam film miał całościowo klimat podobny do pierwszej części, z kilkoma mocniejszymi akcentami (właśnie za pośrednictwem owych majaczeń). Co więcej, Avengers nie rozpadli się od środka, a walka Iron Mana z Hulkiem nie była podyktowana konfliktem dwóch naukowców. Osobiście, lubię te zagrywki ze strony Marvela, w szczególności, że pozostawiają one pole do fabularnej niepewności.

A ową niepewność pod koniec seansu czułem dość mocno. Nie miałem pojęcia, czym skończy się seans, a finał w sumie mógł być dowolny – od pełnego sukcesu po bolesną porażkę. Ostatecznie skończyło się słodko-gorzko. Większość Mścicieli przetrwała, choć ich przyszłość w drużynie przestała w wielu przypadkach być taka pewna. Kompletnym zaskoczeniem była dla mnie śmierć Quicksilvera. Zrobiła na mnie spore wrażenie. Zaś sama scena została naprawdę dobrze przygotowana – tak samo, jak ta, w której „umarł” agent Coulson. Mam tylko nadzieję, że twórcy nie postanowią się bawić śmiercią szybkonogiego Maximoffa w taki sposób, jak to zrobili z Philem.

Tu ważna kwestia – zdążyłem polubić Quicksilvera, mimo że było go tak mało. Teoretycznie po raptem jednym filmie jego zgon nie powinien na mnie zrobić większego wrażenia. Tym większy szacunek czuję do Whedona, że potrafił ze mnie wycisnąć w tym przypadku tyle emocji. Dodam też, że sympatią zacząłem też darzyć Scarlet Witch, która zasiliła panteon silnych bohaterek Marvela. Elizabeth Olsen świetnie mi przypasowała do roli, zaś aktorsko nie odstawała od reszty obsady. I dobrze, niech grupa walecznych, twardych i odważnych kobiet w komiksowych filmach i serialach rośnie w najlepsze.

Właśnie, silne kobiety i ich rola w komiksowych uniwersach… Pewnie wiecie, że „Age of Ultron” towarzyszyło tsunami kontrowersji, głównie na podłożu relacji damsko-męskich tudzież na bazie samego przedstawiania postaci kobiecych. Powiem tak – jest to temat, w który nie chcę się za bardzo zagłębiać, ponieważ kompletnie go nie czuję. Tłumy ludzi omówiły już chyba te aspekty filmu pod każdym możliwym kątem, ja nic od siebie raczej mądrego nie dodam. Mogę natomiast uczciwie stwierdzić, że… sam bym tych wszystkich niuansów nie dojrzał. I gdyby nie burza wokół filmu, w życiu by mi nie przyszło do głowy, że są tu tematy do tak szczegółowej analizy.

To o czym mogę napisać, ponieważ sam to wypatrzyłem w trakcie seansu, to wątek romansu Bannera z Natashą. I od razu zaznaczam – podobał mi się. Jest tu jednak pewne bardzo ważne „ale”. Otóż, ich relacja robiła na mnie takie wrażenie, jakby między „Avengers” jeden a dwa był jeszcze jakiś dodatkowy film z samodzielnymi przygodami Hulka w towarzystwie Czarnej Wdowy. Podobał mi się wydźwięk ich relacji, potrafię zrozumieć, skąd mogły się między nimi zrodzić takie emocje, ale zabrakło mi dobrego wprowadzenia, przez co całość wypadła trochę sztucznie. Gdyby podobny wątek rozegrał się między Natashą a Hawkeye’em albo Kapitanem, wszystko by grało. Te pary bohaterów mają już za sobą jakąś historię. Z Bartonem mieli wspólne przejścia w pierwszych „Avengers”, zaś z Rogersem w „Winter Soldier”. Dokładnie takiego wstępu zabrakło mi przy duecie Romanoff-Banner.

W podobnym zakresie zainteresował mnie rozwój innej postaci – Ultrona. Szczerze mówiąc, obawiałem się, że kompletnie mnie nie zainteresuje jako przeciwnik dla Najsilniejszych Bohaterów Ziemi. Ultron nie miał tego przywileju co Loki – nie był już dobrze ugruntowaną w uniwersum, ciekawą postacią. Whedon miał dosłownie chwilę czasu w filmie, by ukonstytuować go jako zagrożenie – i to charyzmatyczne – i… cóż, według mnie, świetnie mu się udało. Duża zasługa w tym głosu Jamesa Spadera, który, jak dla mnie, stanowił fundament rewelacyjnego wizerunku Ultrona. Scena, w której przebudziła się sztuczna inteligencja, jeszcze bez żadnej powłoki cielesnej, niesamowicie zapadła mi w pamięci. Pojedynek „na głosy” Bettany’ego i Spadera sprawił, że wzdłuż kręgosłupa przeszły mi ciarki.

Postać Ultrona kupiłem zasadniczo w pełni. Nie przeszkadzało mi, że miał tyle ludzkich cech. Nie przeszkadzało mi, że jak na superinteligentnego, samoświadomego androida nie był szczególnie superinteligentny. Owa akceptacja nie wynika jednak z doskonale logicznej konstrukcji postaci – jak widać gołym okiem, z logiką nie mamy tu do czynienia. Wynika ona raczej z tego, że Whedon dobrze trafił w mój gust i spójną konstrukcję postaci zastąpił radosnym efekciarstwem. Ultron mógł podzielić los Ronana, będącego jest jednym z nielicznych elementów „Guardians of the Galaxy”, które mi nie zapadły w pamięci. Zamiast tego, wyrył mi się w pamięci na – jak przypuszczam – długi, długi czas.

Ostatnia kwestia, która – na chwilę obecną – chodzi mi po głowie, to aspekt wizualny „Age of Ultron”. Bynajmniej nie zamierzam tu roztrząsać jakości efektów specjalnych, gdyż te od samego początku, od czasów pierwszego „Iron Mana” są praktycznie bezbłędne. Mam inną refleksje. Otóż, od jakiegoś czasu brakuje mi w filmach Marvela efekciarskich spowolnień akcji. Ile można nimi osiągnąć, wie chyba każdy, kto widział scenę z Quicksilverem w „X-Men: Days of Future Past” albo oglądał „Pacific Rim”. Najłatwiej to zobrazować sceną, w której Tony zakładał zbroję Hulkbuster. Dostałem sekwencję, która rozbudziła mój apetyt – wystrzelony z orbity arsenał zaczął „obudowywać” dodatkowymi warstwami podstawowy pancerz Iron Mana. Zobaczyłem jednak tylko kilka urywków i… już było po wszystkim. Spełnieniem moich marzeń była trwająca przynajmniej z pół minuty sekwencja, która pokazuje zakładanie zbroi krok po kroku. Trochę tak jak zostało to przedstawione przy montowaniu dodatkowej ręki. Jest to też problem, który miałem w przypadku „Iron Mana 3” z finałową walką, gdzie jeden pancerz po drugim padał zanim twórcy zdążyli w ogóle uwydatnić ich unikalne funkcje. Ja wiem, że to nie wnosi nic do filmu. Ale co z tego? Nic nie poradzę, że kocham takie detale.

Muszę tu jednak uczciwie nadmienić, iż trochę takich spowolnień pojawiło się w finałowej walce – na przykład podczas grupowego starcia przy wiertle. Każdy z bohaterów miał estetycznie ujętą chwilę na pochwalenie się swoimi unikalnymi zdolnościami. I to było cudowne!

Podsumowując całość jeszcze raz. „Age of Ultron” ma swoje problemy. Ma kilka koślawo napisanych dialogów, a relacje między niektórymi bohaterami są mocno niespójne. Jednak, tak jak już o tym wspomniałem wcześniej, na każdą wadę przypada, według mnie, nieporównywalnie więcej zalet. Czy nowa część „Avengers” trafi na listę moich ulubionych filmów komiksowych? Nie, raczej nie – ten ranking i tak jest już coraz bardziej wypchany niesamowitymi produkcjami i wejść do niego jest po prostu coraz trudniej. Ale czy to znaczy, że się zawiodłem? Absolutnie nie. Dostałem dwie godziny bardzo solidnej, zabawnej, efekciarskiej rozrywki. Czyli dokładnie to, na co miałem ochotę.

*Strzelałem środkami usypiającymi. Przy pisaniu tego tekstu nie ucierpiał żaden spoiler.